Autor: Julia Maria Borowiecka 

Czym jest liszaj płaski

Liszaj płaski to dermatoza (inaczej choroba skóry), która dotyczy około 1% naszej populacji.

Choć przyczyny choroby nie są do końca znane, liszaj częściej obserwowany jest u chorych na różne choroby autoimmunizacyjne. Zdarza się, że liszaj występuje rodzinnie, ale niestety na ogół wiąż się wtedy z cięższym przebiegiem.

W cięższych przypadkach, gdy zajęta zostaje skóra owłosiona głowy zaczyna dochodzić do łysienia i wtedy mówimy o  liszaju płaskim mieszkowym. Niestety łysienie w przebiegu tej choroby jest nieodwracalne, ponieważ uszkodzone zostają mieszki włosowe. Szybkie wykrycie choroby jednak pozwala na zatrzymanie lub spowolnienie łysienia.

Liszaj to choroba, która podobnie jak wiele innych jest nasilana przez stres psychiczny. 

Kiedy możemy podejrzewać liszaj płaski

Typowym wykwitem w liszaju płaskim jest różowa, lśniąca grudka, która może być pokryta białą siateczką (siateczka Wickhama). Bardzo ważnym elementem oceny zmian przy podejrzeniu jakiejś choroby jest lokalizacja. W przypadku liszaja płaskiego najczęściej zajęte są powierzchnie zgięciowe kończyn górnych, przy czym szczególną uwagę należy zwrócić na nadgarstki. Jest to zupełnie inna lokalizacja niż np. w łuszczycy plackowatej, gdzie również zmianami są guzki, ale zlokalizowane na łokciach i kolanach. Inną charakterystyczną lokalizacją zmian są podudzia.

W przebiegu liszaja obserwowany jest podobnie jak w łuszczycy objaw Koebnera (wiecej: Łuszczyca), który polega na pojawianiu się po 8-10 dniach zmian skórnych po mechanicznym uszkodzeniu naskórka.

Pterygium, inaczej skrzydlik, polegający na linijnym pękaniu paznokci to również cecha, która wskazuje na liszaj płaski.

W połowie przypadków dochodzi do zajęcia błon śluzowych, co może przybierać różne postacie np. w przypadku postaci siateczkowatej zmiany lokalizują się wzdłuż linii zgryzu. Czasem choroba może prowadzić do przewlekłego, wrzodziejącego zapalenia jamy ustnej.

Leczenie

Leczenie liszaja można podzielić na miejscowe i ogólne. Miejscowo najczęściej stosowane są glikokortykosteroidy oraz inhibitory kalcyneuryny, natomiast ogólnoustrojowo można zastosować metotreksat lub cyklosporynę A. O typie leczenia decyduje lekarz, oceniając wcześniej nasilenie zmian. 

Jeśli pacjent prezentuje przewlekłe, wrzodziejące zapalenie jamy ustnej związane z liszajem płaskim lekarz może zadecydować o podaniu glikokortykosteroidów lub leków antymalarycznych.

Bibliografia

1. Stefania Jabłońska, Sławomir Majewski; Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową; PZWL; 2021 Warszawa
2. Andrzej Szczeklik; Choroby wewnętrzne; Medycyna Praktyczna; 2021

O Autorze:

Julia Maria Borowiecka - Studentka kierunku lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, przewodnicząca studenckiego koła naukowego przy Klinice Położnictwa, Perinatologii i Ginekologii WUM